กราฟแท่งเทียน หรือ Candlestick คือ กราฟประเภทหนึ่ง เหมาะสำหรับใช้ดูความเคลื่อนไหวของราคาหุ้น กราฟแท่งเทียนถูกคิดค้นขึ้นโดยชาวญี่ปุ่นที่ชื่อว่า Munehisa Homma ในช่วง ค.ศ. 1850
และถูกเผยแพร่ไปสู่ชาวตะวันตก โดยนาย Steve Nison ผู้เขียนหนังสือเรื่อง "Japanese Candlestick Charting Techniques" กราฟแท่งเทียน ได้รับความนิยม และถูกนำมาใช้แทน กราฟแบบเส้นแบบเดิม เพราะมันสามารถบอกรายละเอียดของข้อมูลราคาได้มากกว่า นี่เป็นตัวอย่างของกราฟแท่งเทียน
(http://postto.me/216/k3d.jpg)
ลักษณะของแท่งเทียน
แท่งเทียนจะประกอบไปด้วย ราคาเปิด Open , ราคาปิด Close , ราคาสูงสุด High และ ราคาต่ำสุด Low ในช่วงเวลาที่กำหนด ( แท่งเทียน ที่ใช้ใน SET-SPY นั้น 1 แท่งเทียน จะเท่ากับ การเปลี่ยนแปลงราคา ใน 1 วัน ) เราเรียกลำตัวของแท่งเทียน (ส่วนสีเขียวและสีแดง) ว่า "Body" มันคือส่วนต่างของ ราคาเปิดและราคาปิด ถ้าแท่งเทียนเป็น สีเขียว แสดงให้เห็นว่าราคาปิด สูงกว่า ราคาเปิด กลับกัน แท่งเทียน เป็น สีแดง แสดงให้เห็นว่า ราคาปิด ต่ำกว่า ราคาเปิด ( กราฟของบางที่อาจใช้ สีขาว แทนขึ้น และ สีดำ แทนลง ก็ได้ไม่ต่างกัน ) ส่วน เส้น ด้านบน และ ด้านล่าง เราเรียกว่า "Shadow" หรือ "ไส้เทียน" ใช้บอกราคาสูงสุด และต่ำสุด ของวัน เราใช้แท่งเทียน เพื่อบอกข้อมูล จุดสำคัญๆ ของราคา โดยไม่สนใจว่า ภายในวัน ราคาจะวิ่งขึ้นลง อย่างไร
(http://postto.me/216/k35.jpg)
รูปแบบต่างๆ ของ แท่งเทียน
แท่งเทียน 1 แท่ง อาจมีรูปร่างแตกต่างกัน ซึ่งสามารถบ่งบอกความหมายบางอย่างได้ดีเลย
ตัวอย่างเช่น อันที่ 1 และอันที่ 2 เป็นการ ขึ้น และ ลง แบบปกติ ของกราฟหุ้น โดยทั่วไป แต่ถ้าเกิดตัว Body ยืดมากๆ อย่างอันที่ 3 คือ เปิดที่ราคาต่ำสุดเลย แล้ววิ่งขึ้นไปปิดที่จุดสูงสุดเลย หมายความว่า ขึ้นแรงมาก และ อย่างอันที่ 4 หมายความว่า ลงแรงมาก เป็นต้น
ส่วน อันที่ 5 6 และ 7 อันนี้ เค้าเรียกว่า "โดจิ" คือ ราคาวิ่งขึ้น วิ่งลง ค่อนข้างมาก แต่สุดท้าย ก็กลับมา ที่จุดใกล้ๆ เดิม หมายถึง เกิดความสับสน ลังเล มีการ ขาย-ซื้อ เปลี่ยนไปมา จะลงก็ไม่ลง จะขึ้นก็ไม่ขึ้น ( สีเทา คือ ปะป๊าหมายถึง จะเป็นสีเขียว หรือสีแดง หรือจะ เท่ากันจนเป็นเส้น เลยก็ได้ ) แท่งเทียนลักษณะนี้ (อาจ)จะเป็นจุดเปลี่ยน ของทิศทางราคาได้ต้องลองฝึกสังเกตดู
การจัดเรียงของแท่งเทียน ( Candlestick Pattern )ข้อดี ของกราฟแท่งเทียนอีกอย่างหนึ่งก็คือมันมีทฤษฏี เกี่ยวกับ การจัดเรียงของแท่งเทียนแบบต่างๆ ซึ่งจะช่วยให้เราคาดการณ์อนาคตประกอบการตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้น ตัวอย่างของการจัดเรียง ดูจากรูปภาพด้านล่าง
(http://postto.me/216/kru.jpg)
จากภาพ เราจะเห็นว่าการจัดเรียงของแท่งเทียนในแบบต่างๆ จะมีชื่อเรียกและความหมายต่างกัน
ยกตัวอย่าง เช่น ตัวที่ขีดเส้นใต้สีชมพูเอาไว้
Bullish Grave Stone Doji : หมายถึงราคาลง ลง แล้วเจอลบแรง แล้วเจอหลุมศพ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Hammer : หรือ ค้อน หมายถึง ราคา ลง ลง แล้วเจอค้อน ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Inverted Hammer : หรือ ค้อน หมายถึง ราคา ลง ลง แล้วเจอค้อน กลับด้าน ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Bearish Grave Stone Doji : หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น ขึ้น เจอบวกแรง เจอหลุมศพ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
Shooting Star : หรือ ดาวรุ่ง หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น แล้วเจอ โดจิลง แบบนี้ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
Hanging Man : หรือ แขวนคอ หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น แล้วเจอ โดจิขึ้น แบบนี้ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
ประมาณนี้ เป็นต้น
การอ่าน Pattern ของกราฟแท่งเทียนเป็นศิลปะ มีรายละเอียดมาก ต้องเรียนกันเป็นคอร์สใหญ่ แถมยังต้องใช้ ประสบกาณ์ และความชำนาญ ส่วนตัว มากจริงๆ เราเรียนรู้แค่เล็กๆน้อยๆ แล้วไปตีความผิดๆถูกๆไป ก็จะเสี่ยงทำให้เข้าเทรดแล้วเสียหายได้ ต้องระวัง หวังว่าทุกท่านจะอ่านเพื่อทบทวนและได้ความรู้เพิ่มเติมจากตรงนี้บ้างไม่มากก็น้อย